GENEL ÖZELLİKLER

Evlerimizin küçük renkli bitkisi, ev hanımlarının gözbebeği Afrika menekşesi koyu yeşil ve tüylü yapraklara sahip, rengarenk çiçekleri ile salonlarımızı süsleyen bir bitkidir. Ev hanımları tarafından bazen mutfak cam kenarlarında, bazen de salonlarımızdaki dantel serilmiş fiskos masalarının üstüne renk renk dizilirler. Yerleştirildikleri mekanlara renkleriyle ve desenleri ile ayrı bir güzellik katarlar. Özellikle anneler gününde annenize hediye edeceğiniz güzel bir bitkidir.

Saksı bitkisi olarak yetiştirdiğimiz Afrika menekşesi Kenya ve Tanzanya dağlarında keşfedilmiş olup, Familyası Gesneriaceae cinsi Saintpaulia ‘dır. Çiçekleri mavi ve mor renkli olmakla beraber beyaz, kırmızı, pembe ve iki renk açan çeşitleri de bulunmaktadır. Ayrıca çiçeklerinin katmerli, yalınkat ve kenarları dantel desenli olanları mevcuttur. Uzun süre çiçekli kalmaları, çiçeklerinin gösterişli olması ve yılın her mevsiminde çiçekli bulunmaları nedeniyle çok tercih edilen bir salon bitkisidir. Bitkinin bakım çalışmaları ve iklim istekleri ise şöyledir.

SAKSI DEĞİŞİMİ

Afrika menekşesinin saksı değişim zamanı bitkinin köklerinin saksı içerisini tamamen kapladığında yapılmalıdır. Şubat Mart aylarında bitki uyanmadan saksısı kontrol edilmelidir. Bu dönemde kökleri saksıyı kaplamış ise değişim yapılmalıdır. Yeni kullanılacak olan saksı eskisinden çapı 1 – 2 cm büyük olması idealdir. Büyük saksıya dikilirse bitki kök gelişimini tamamlamadan çiçek açmaz. Bitki harcı olarak torf kullanılabilir ancak içerisine bir miktar perlit katılarak harcın su tutma kapasitesi artırılabilir.

GÜBRELEME

Afrika menekşesi çok fazla gübre isteyen bir çiçek değildir. Kullanılacak olan gübrenin eşit oranlarda azot – fosfor – potasyum ve az miktarlarda Mg – iz elementleri içermelidir.

SULAMA

Sulama suyu oda sıcaklığında olmalıdır. Soğuk suyu hiç sevmez. Sulamada musluk suyu kullanılacaksa su 1 – 2 saat dinlendirildikten sonra kullanılmalıdır. En ideal sulama yöntemi bir kap içerisine su doldurulup bitkimizi kök boğazına kadar o kaba daldırılarak sulanmalıdır. Yapraklarına ve özellikle çiçeklerine su değmemelidir.

SICAKLIK – IŞIK

Bitkinin bulunduğu ortam sıcaklığının 20 ⁰C ile 22 ⁰C arasında en ideal gelişimini gösterir. Yüksek sıcaklıklarda bitkimizin çiçekleri ve yaprakları küçülür ve formu bozulur. Kışın ışık yetersizliğine karşı bitki pencere önlerine konulmalıdır. Yaz aylarında direkt güneş ışığından uzak tutulmalıdır. Işık miktarı bitkimizin iyi gelişmesi için önemli bir faktördür. Bitkimizin koyu renkli yapraklı türleri açık renkli yapraklılara göre daha fazla ışık isterler. Sabah saatlerinde mutfak önündeki pencere kenarlarına ışık alması sağlanabilir ancak öğlen güneşinden korunmalıdır. Yarı gölge bir ortamı sever.

BİTKİNİN ÇOĞALTILMASI

Bitkinin yaprakları kullanılarak üretilmesi sağlanır. Su dolu bir pet bardak içerisine bitkiden alınan yapraklar yerleştirilerek öncelikle köklenmesi sağlanır. Köklenmesini yapmış olan yapraklar daha sonra hazırlanmış olan saksılara dikilir. Bu çoğaltma yöntemi ile fire oranı çok azdır. Bir başka yöntem yaprakların direk hazırlanmış olan saksıya dikilmesidir. Bu yöntemde kullanılabilir ancak sulamanın ayarlanamaması sonucu fire oranı çok yüksek olur.

HASTALI K – ZARARLILARI

Afrika menekşesinin birçok hastalık ve zararlıları vardır. Bitkimizin bakımları hassas bir şekilde yapılırsa hastalıklara karşı dayanıklı olur. Hastalanan bitkiyi diğer bitkilerden ayırarak hastalıklı yaprak ve çiçekleri temizlemek gerekir. Bitki hastalıkları; kök çürüklüğü, tomurcuk dökülmesi ve külleme, zararlılar ise akarlar, unlu bitler ile yaprak bitleridir. Sık görülen olumsuzluklardan tomurcuk dökülmesinin nedenleri ise;

1-Bitkinin aşırı sulanması veya susuz bırakılması;
2-Azotlu gübrelerin fazla verilmesi;
3-Doğrudan güneş ışığına ve hava akımına maruz bırakılması;
4-Ani sıcaklık değişimi, düşük sıcaklık veya yüksek sıcaklık;

Akar zararı: Bitkinin yaprak ve çiçeklerine zarar verir. Yaprakların renksiz kırılgan ve bükülmeler şeklinde kendini belli eder. Çiçek tomurcuklarının açmasını engeller. Akar zararı olan bitkileri değer bitkilerden ayırarak zararlının yayılması engellenir.

Soğuk su zararı: Bitkimizin sulanmasında kullanılan suyun soğuk olmasından kaynaklanır. Bitkinin yapraklarında dairesel, açık sarı ve açık yeşil yaprakların üst kısmında görülür. Kış aylarında sulama suyunun sıcaklığına dikkat edilmesi gerekir.